Verzuiling

Verdeling van de Nederlandse samenleving in vier groepen: liberalen, socialisten, protestanten en katholieken. Tussen de groepen was nauwelijks contact. Iedere groep had zijn eigen kranten, politieke partijen en jeugdclubs.

Ontstaan verzuiling in Nederland

Oorzaken voor het ontstaan van de verzuiling in Nederland:

• Door de Grondwet van 1848 werden er grondrechten opgenomen in de grondwet. Hierdoor voelde achtergestelde groepen zoals katholieken, protestanten en arbeiders ruimte om te kunnen emanciperen.

• Protestanten in Nederland beginnen steeds meer eigen verenigingen en organisaties op te richten (wat ook vanaf 1848 mocht, vrijheid van vereniging etc.). Abraham Kuyper gaat hier een grote rol in spelen en legt als het ware de basis voor de protestantse zuil in Nederland. Andere groepen volgen daarna.

Welke zuilen waren er precies in Nederland en hoe zijn deze ontstaan?

Protestantse zuil

Abraham Kuyper kan wel de grondlegger genoemd worden voor de protestantse zuil in Nederland. Hij was een protestantse predikant en vond het belangrijk om zijn ideeën te verspreiden. Om die reden begon hij in 1872 een eigen krant, De Standaard. In 1878 richt hij zijn eigen politieke partij de ARP op.

Kuyper gebruikte weleens de leus 'soevereiniteit in eigen kring', hiermee wilde hij aangeven dat protestanten op elk niveau binnen de samenleving tot organisatie over konden gaan.

Katholieke zuil

Herman Schaepman richtte in 1904 de katholieke politieke partij RKSP op. Hiermee werd de basis gelegd voor de katholieke zuil in Nederland. Steeds meer onderdelen uit het dagelijkse leven werden verzuild.

Socialistische zuil

Ook mensen met een socialistische opvatting verzuilde in de loop der tijd. Domela Nieuwenhuis was een van de eerste socialisten die het opnam voor de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders. Om politiek gehoor te geven aan dit probleem werd in 1882 de Sociaal Democratische Bond (SDB) opgericht. Echter namen veel andere Kamerleden Nieuwenhuis niet serieus en werd Domela een anarchist.

Pieter Jelles Troelstra zet de strijd om gelijk kiesrecht en betere omstandigheden van de arbeiders voort en richt in 1894 een politieke partij op. De Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP) strijdt in het parlement om algemeen kiesrecht.

Met de politieke basis voor het socialisme verzuild deze groep ook steeds meer.

Liberale zuil

Na de Grondwet van 1848 hebben de liberalen een belangrijke positie binnen de Nederlandse politiek. Met het verzuilen van de samenleving, verzuild deze groep ook en gaat steeds meer afgezonderd van de rest leven. De liberale zuil wordt ook weleens de neutrale zuil genoemd.